Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie została powołana Rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 1 czerwca 2001 roku. Działalność dydaktyczną rozpoczęła w dniu 1 października 2001 roku. Naukę podjęło wówczas ponad tysiąc studentów na pięciu specjalnościach: architekturze środowiskowej, finansach i zarządzaniu organizacjami, informatyce stosowanej, języku niemieckim oraz zarządzaniu produkcją i usługami.
Dwadzieścia lat dla rozwoju regionu
Pomysłodawcą powołania w Nysie wyższej uczelni oraz koordynatorem prac prowadzących do jej utworzenia był prof. dr hab. inż. Ryszard Knosala, jej pierwszy Rektor. Znalazł on wsparcie władz wojewódzkich, samorządu terytorialnego oraz władz miasta na czele z Januszem Sanockim, ówczesnym Burmistrzem Nysy, który włączył Gminę Nysa w zakresie finansowym, organizacyjnym i infrastrukturalnym w realizację koncepcji prof. Ryszarda Knosali. Kolejnymi rektorami byli: prof. dr hab. Stefan Szymura i dr hab. inż. Zofia Wilimowska, prof. PWSZ w Nysie. Kanclerzem uczelni od początku jej istnienia jest Zbigniew Szlempo.
W Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nysie obecnie kształci się około dwóch tysięcy studentów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych; licencjackich, inżynierskich i magisterskich; na dwunastu kierunkach studiów: architekturze, bezpieczeństwie wewnętrznym, dietetyce, filologii (angielskiej oraz germańskiej), finansach i rachunkowości, informatyce, jazzie i muzyce estradowej, kosmetologii, pielęgniarstwie, psychofizycznym kształtowaniu człowieka, ratownictwie medycznym, zarządzaniu i inżynierii produkcji.
Uczelnia zatrudnia 288 pracowników, z tego 177 osób to nauczyciele akademiccy, w znaczącej większości związani z PWSZ w Nysie jako podstawowym miejscem pracy. Wśród nich 45 osób zatrudnionych jest na stanowiskach profesora i profesora uczelni, 51 na stanowisku adiunkta, 43 na stanowisku wykładowcy, a 38 na stanowiskach asystenta, instruktora i lektora. Kształcenie w Nysie prowadzi kadra naukowa wywodząca się z całej Polski, specjaliści i praktycy w dziedzinach nauk medycznych, o zdrowiu i kulturze fizycznej, nauk technicznych, nauk społecznych, nauk humanistycznych oraz w dziedzinie sztuki. Jakość kształcenia przekłada się na wysoki wskaźnik zatrudnienia i zarobków absolwentów. Na podstawie monitoringu Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA), PWSZ w Nysie zalicza się do uczelni o najwyższych wskaźnikach i dlatego też regularnie zostaje wyróżniana w ramach programu „Dydaktyczna Inicjatywa Doskonałości”. Studia w PWSZ w Nysie ukończyło blisko 14.000 profesjonalistów i zawodowców. Są oni cenieni i poszukiwani przez pracodawców, odnoszą znaczące sukcesy na lokalnym, krajowym i międzynarodowym rynku pracy.
W 26 Studenckich Kołach Naukowych zrzeszeni są studenci podnoszący swoje kompetencje naukowe oraz prowadzący działania na rzecz otoczenia społecznego. Studenci uczestniczą w: wyjazdach szkoleniowych, prelekcjach, konferencjach naukowych i seminariach. Owocem działań SKN na rzecz społeczności lokalnej są różnego rodzaju akcje: np. szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy, zbiórki krwi, zawody sportowe, konkursy i koncerty.
Własna baza lokalowa to jedenaście budynków dydaktycznych oraz akademik, które są połączone siecią światłowodową, zapewniającą wysoki poziom e-usług. PWSZ w Nysie prowadzi aktywną politykę pozyskiwania środków zewnętrznych, inwestowania ich w rozwój infrastruktury dydaktycznej. Przy ich wykorzystaniu zrealizowano także projekty budowy i wyposażenia: Centrum Badawczo-Edukacyjnego Konserwacji Zabytków dla Opolszczyzny, Regionalnego Centrum Transferu Wiedzy i Technologii Innowacyjnych oraz Monoprofilowego Centrum Symulacji Medycznych.
Dzięki szerokiej współpracy z przedsiębiorstwami oraz różnego rodzaju instytucjami Uczelnia stwarza studentom możliwość odbycia praktyk zawodowych i staży. Wśród przedsiębiorstw, z którymi współpracuje PWSZ w Nysie, są m.in.: Alsecco, Cementownia Odra, Cukry Nyskie, Donaldson Polska, Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn, Intersnack Poland, Mitsubishi Electric, Nyska Energetyka Cieplna, Schattdecor, Umicore oraz wiele innych.
Uczelnia podejmuje szereg inicjatyw o charakterze popularnonaukowym, adresowanych do odbiorców reprezentujących różne grupy wiekowe. Uczniowie szkół podstawowych uczestniczą w zajęciach Nyskiej Akademii Młodych Odkrywców. Z potencjału naukowego i infrastruktury PWSZ w Nysie korzystają środowiska z blisko 100 szkół ponadpodstawowych z województwa opolskiego i dolnośląskiego oraz powiatu jesenickiego. W piętnastu edycjach Nyskiego Festiwalu Nauki, największego wydarzenia popularyzującego naukę w regionie, uczestniczyło łącznie ok. 50 000 osób. PWSZ w Nysie pomocą merytoryczną i organizacyjną obejmuje także środowiska senioralne – 11 Uniwersytetów Trzeciego Wieku z województwa opolskiego i dolnośląskiego, łącznie ponad 1000 studentów. W 2017 roku PWSZ w Nysie zorganizowała I Kongres UTW Opolszczyzny.
PWSZ Nysa współpracuje z ponad 120 uczelniami, instytucjami badawczymi oraz licznymi pracodawcami zagranicznymi, umożliwiając studentom oraz pracownikom akademickim wyjazdy na stypendia oraz organizację wspólnych projektów badawczych, konferencji, seminariów i publikacji. Podpisanych zostało 207 umów partnerskich z uczelniami z 42 krajów, takich jak: kraje członkowskie Unii Europejskiej, Albania, Bośnia i Hercegowina, Chiny, Czarnogóra, Indie, Indonezja, Kosowo, Macedonia, Meksyk, Turcja, Ukraina, USA, Wietnam.
Reprezentujący PWSZ w Nysie sportowcy od lat odnoszą sukcesy we współzawodnictwie w ramach Akademickiego Związku Sportowego. W roku akademickim 2020/2021 zajęli 2. miejsce w klasyfikacji generalnej Akademickich Mistrzostw Polski w grupie Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych. Działające aktualnie sekcje AZS to: biegi przełajowe, brydż sportowy, ergometr wioślarski, futsal, koszykówka, lekkoatletyka, narciarstwo alpejskie, siatkówka, siatkówka plażowa, snowboard, szachy, taniec, tenis stołowy, trójbój siłowy.
Od początku swojego istnienia Uczelnia wychodzi naprzeciw potrzebom miasta i regionu, jest animatorem i aktywnym uczestnikiem wielu wspólnych przedsięwzięć związanych z nauką, kulturą i sportem.
Obchody jubileuszu PWSZ w Nysie odbędą się 8. października 2021 r. podczas Uroczystej Inauguracji Roku Akademickiego 2021/2022.