Zanim 30 sierpnia na Placu Paderewskiego pojawi się Miedzianka po Drodze, Dyba i Adam Lachowie wyruszają w subiektywną podróż po Nysie i opowiadają o niej w filmie. To trzeci, po Gliwicach i Raciborzu, przystanek na drodze wędrownego festiwalu literackiego.
W nyskiej podróży Dyba i Adam Lachowie zaglądają do biblioteki i czytają przypadkowe zdanie z przypadkowej książki. Nieprzypadkowe jest za to miejsce, w którym mieści się biblioteka – Carolinum, niegdyś jedna z najważniejszych uczelni na Śląsku, a obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego. Jana III Sobieskiego, ponieważ tę szkołę kończył jeden z jego synów. A także Michał Korybut Wiśniowiecki – późniejszy król.
Spacer przez Nysę jest trochę jak wertowanie otwartej księgi z zapisem historycznych wydarzeń miasta. 13 kościołów i obiektów sakralnych, głównie barokowych i gotyckich to pozostałość, po rządzących tymi terenami biskupach wrocławskich – otrzymując tytuł biskupi stawali się jednocześnie książętami ziemi nyskiej. O Nysie mówiono – śląski Rzym. Jak w Rzymie, na rynku stoi też fontanna Trytona wzorowana na oryginalnej, niewiele starszej rzymskiej fontannie Berniniego.
W Nysie Dyba i Adam Lach znajdują ponad pięćsetletni zapis daty – 1488 roku – „czwórka” wygląda w nim jak pół „ósemki”.
W XVIII wieku miasto „spoglądające na Rzym” zmieniło charakter. Z metropolii nauki i kultury, znajdującej się na szlakach handlowych zmieniło się wojskową twierdzę. Centrum odcięto fortyfikacjami.
– Jak miasto się zamyka, to się nie rozwija – kwituje w filmie Dyba Lach.
A jaką historię kreśli Nysa dzisiaj?
W jej przeoraną i ukształtowaną historią przestrzeń chcemy wpisać się współczesną opowieścią o literaturze, wyprowadzając festiwal Miedzianka z Miedzianki – w podróż i w otwartość.
– Miedzianka jako miejsce i krajobraz była wspaniałym tłem dla rozmów o literaturze – mówi Filip Springer, reporter, koordynator programowy festiwalu. – Układając trasę tegorocznego festiwalu szukaliśmy podobnych lokalizacji, miejsc, które staną się w pewnym sensie treścią festiwalu, tak jak jego treścią była Miedzianka. Dlatego będziemy opowiadać w naszych social mediach o miastach, które odwiedzamy. Jednocześnie na ostateczny kształt naszej trasy ma odwaga naszych gospodarzy. W Nysie gospodarzem jest Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna, a partnerem Miasto Nysa. Cieszymy się niezmiernie, że instytucje te zachciały się włączyć w nasz festiwal organizowany w tej nowej, eksperymentalnej formie.
W nyskim programie festiwalowym pojawią się m.in. Marcin Wicha, Sylwia Chutnik, Zbigniew Rokita, Witold Szabłowski, Małgorzata Łukasiewicz, Wojciech Bonowicz, Filip Springer i Mariusz Szczygieł.
