W związku z realizacją działań określonych w Planie komunikacji ze społecznością, NKJiG przedstawia nowe spojrzenie na potrzeby regionu, wdrażane w ramach nowej Lokalnej Strategii Rozwoju Nyskiego Księstwa Jezior i Gór na lata 2023-2027.
Jako Lokalna Grupa Działania (LGD) NKJiG dąży do tego, by poprawić poziom i jakość życia mieszkańców, poprzez zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w oparciu o możliwości lokalnej przedsiębiorczości i walory turystyczno-krajobrazowe obszaru, przy jednoczesnym poszanowaniu tradycji, kultury, zabytków i środowiska naturalnego. Lokalna Strategia Rozwoju (LSR) stanowi odpowiedź na potrzeby i problemy wynikłe z przeprowadzonych konsultacji społecznych. Jest to dokument, który został przyjęty na Walnym Zebraniu Członków Stowarzyszenia Nyskie Księstwo Jezior i Gór w dniu 31 maja 2023 roku i zgłoszony do konkursu ogłoszonego przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, który zakończył się sukcesem i podpisaniem umowy na jego realizację, które nastąpiło w grudniu 2023 roku.
We wspomnianym wyżej dokumencie dużą wagę przykłada się do głównych celów i kierunków interwencji, a także zasad przyznawania dofinansowania oraz typów operacji, które będą miały największe szanse wsparcia z budżetu LSR. Niniejszy artykuł ma na celu w możliwie najbardziej przystępny sposób przybliżyć te zagadnienia, by plan na rozwój naszego regionu, który zaplanowano w ramach działań LGD, był dla klarowny i niepozostawiający żadnych wątpliwości.
Po przeprowadzonych konsultacjach społecznych zdecydowano się wybrać do realizacji cele, których zakres przedmiotowy jest zgodny z zakresem tematycznym Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR), który obowiązuje na lata 2023-2027. Są to:
1) Zapewnienie atrakcyjnej oferty wypoczynkowej.
2) Poprawa rozpoznawalności oferty wypoczynkowej.
Pierwszy z tychże celów wynika m.in. z potrzeby zapewnienia konkurencyjności oferty turystyczno-wypoczynkowej wobec rosnącej atrakcyjności innych miejsc wypoczynkowych w kraju, niedostatecznie wykorzystanego potencjału gospodarstw rolnych w zakresie agroturystyki, zagród edukacyjnych czy gospodarstw opiekuńczych, a także z deficytów w zakresie wysokiej jakości infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. Wyzwania, które pojawiły się, nie stanowią dla LGD zaskoczenia, ponieważ na przestrzeni lat zauważano, że standard oferty wypoczynkowej w Polsce stale rośnie, a wraz z nimi – oczekiwania osób, do których takowa propozycja jest skierowana.
Chcąc zadbać o zwiększoną atrakcyjność obszaru objętego działaniem Nyskiego Księstwa Jezior i Gór, poprawę jakości życia mieszkańców oraz wzmocnienie więzi z miejscem zamieszkania, postanowiono dążyć do osiągnięcia trzech głównych rezultatów:
a) kompleksowego rozwoju oferty wypoczynkowej (przedsięwzięcia dedykowane infrastrukturze, usługom oraz miejscom noclegowym);
b) wyeliminowania deficytów oferty wypoczynkowej (zwiększenie liczby i jakości dostępnych atrakcji oraz miejsc noclegowych);
c) wykorzystania dostępnych zasobów (zagospodarowanie potencjału wypoczynkowego gospodarstw rolnych oraz zasobów kulturowych i przyrodniczych, szczególnie zbiorników wodnych, gór i lasów, a także obiektów zabytkowych).
Cel nr 2 jest swoistym uzupełnieniem obranego przez pierwszego kierunku. Poprawa rozpoznawalności oferty wypoczynkowej, bo to właśnie jej jest poświęcony ten punkt, to misja, która wynikła m.in. z niedostatecznie wykorzystanego potencjału turystycznego Nyskiego Księstwa Jezior i Gór oraz potencjału wynikającego z dziedzictwa kulturowego i produktów lokalnych do zapewnienia większej rozpoznawalności oferty wypoczynkowej. Osoby, które wzięły udział w zorganizowanych konsultacjach społecznych, zwróciły uwagę, że należy kontynuować działania związane ze wzmacnianiem produktów lokalnych oraz wykorzystaniem tradycji kulturowych. Efekty realizacji tego celu będą odczuwalne nie tylko dla turystów, ale przede wszystkim dla lokalnej społeczności.
W ramach tego celu LGD dąży do osiągnięcia takich rezultatów jak: zwiększenie podaży wysokiej jakości produktów lokalnych oraz zwiększenie widoczności i popularności lokalnej kultury, a zwłaszcza produktów lokalnych. Realizacja tychże wskaźników odbędzie się przy udziale lokalnych zasobów takich jak – przykładowo – twórcy produktów lokalnych (w tym rękodzielnicy), zasobów przyrodniczych (lasów, zbiorników wodnych, gór), obiektów zabytkowych, lokalnych instytucji kultury i przedsiębiorców, a także organizacje społeczne i zespoły ludowe. Dużą rolę odegra z pewnością Centrum Produktu Lokalnego, które działa nieprzerwanie od dwóch lat niemalże w samym centrum Nysy i zrzesza ludzi o różnych talentach, by mogli się nawzajem integrować, wymieniać doświadczeniami i tym samym uczyć czegoś nowego.
W ramach każdego z wyżej omówionych celów są zaplanowane do realizacji poszczególne interwencje, których zakres obrazuje wykres po lewej stronie. Przedsięwzięcia, które zostały wybrane do realizacji stanowią przyczynę zdiagnozowanych w toku konsultacji społecznych potrzeb, wskazują na konkretne braki oraz są zgodne z zakresem wsparcia określonym dla odpowiadającego im źródła dofinansowania. Wszystkie przedsięwzięcia będą realizowane poprzez projekt konkursowy, za wyjątkiem interwencji 2.2. Rozwój popytu na produkty lokalne.
Pierwszy z celów nie będzie możliwy do osiągnięcia bez dokonania zmian w infrastrukturze.
- Przedsięwzięcie 1.1. obejmuje operacje związane z poprawą dostępu do małej, niekomercyjnej infrastruktury publicznej, tj. obiektów rekreacyjnych (np. altan, wiat, stacji napraw rowerów, placów zabaw, siłowni), obiektów kulturalnych (np. świetlic, amfiteatrów plenerowych) oraz obiektów turystycznych (np. infokiosków, parków, wieży widokowych).
- W ramach przedsięwzięcia 1.2., które jest szczególnie nastawione na innowacje i skierowane przede wszystkim do rolników i ich rodzin, pomoc zostanie przyznana na zgodne z aktualnymi regulacjami projekty w zakresie tworzenia lub rozwoju pozarolniczych funkcji małych gospodarstw rolnych, a mianowicie: gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych oraz gospodarstw opiekuńczych.
- Natomiast przedsięwzięcie 1.3., podobnie jak poprzednia interwencja, jest nastawione na innowację i dedykowane ludziom młodym, seniorom oraz kobietom i osobom niepełnosprawnym, którzy stanowią grupę defaworyzowaną. W jego zakresie będzie można uzyskać wsparcie na poprawę dostępu do usług dla lokalnych społeczności poprzez podejmowanie i rozwijanie działalności gospodarczej dotyczącej usług wypoczynkowych, np. hotelarstwa i zakwaterowania, gastronomicznych, wypożyczania i używania sprzętu i nauki (m.in. jazda konna, wędkarstwo), animacji dla dzieci czy kursy kompetencyjne.
Interwencje przewidziane w ramach drugiego celu wychodzą naprzeciw produktom lokalnym, które stanowią kluczowy zasób Nyskiego Księstwa Jezior i Gór, który nie jest w pełni wykorzystany. Wielokrotnie udowodniono, że na bazie produktów lokalnych można prowadzić skuteczne działania gospodarcze i promocyjne, jednak trzeba zadbać o odpowiednią ofertę pod względem asortymentu i jakości, dlatego szczególny nacisk będzie kładziony na innowacje.
- W ramach przedsięwzięcia 2.1. będzie liczyło się wykorzystanie unikalnych i charakterystycznych tylko dla naszego regionu zasobów, zwłaszcza przyrodniczych i kulturowych. Wsparcie zostanie udzielone na operacje w zakresie rozwoju oferty produktów lokalnych, np. surowce, wyposażenie oraz modernizację przestrzeni wykorzystywanych do przygotowywania produktów lokalnych, a także rewitalizację obiektów stanowiących lokalne dziedzictwo kulturowe.
- Z kolei przedsięwzięcie 2.2. – w odróżnieniu od pozostałych interwencji – będzie realizowane poprzez projekt grantowy i operacje własne. Realizacja grantów umożliwia włączenie we wdrażanie LSR podmiotów o ograniczonym potencjale finansowym, zaś operacje własne zapewniają dużą skuteczność i sprawność w osiąganiu efektów o charakterze horyzontalnym i priorytetowym dla LGD. Pomoc będzie udzielana na operacje w zakresie rozwoju zainteresowania dziedzictwem kulturowym i produktami lokalnymi, np. organizacji wydarzeń kulturalnych i informacyjnych, działań aktywizujących lokalne społeczności w ramach funkcjonowania Centrum Produktu Lokalnego, organizacji konkursów dedykowanych produktom lokalnym i dziedzictwu kulturowemu NKJiG, tworzenie i funkcjonowania miejsc pozwalających na prezentację dziedzictwa kulturowego i produktów lokalnych, w tym również miejsc warsztatowych dla ginących zawodów.
Aby pomyślnie przejść proces wyboru operacji do realizacji, należy zapoznać się ze wskaźnikami, których spełnienie ułatwi otrzymanie dofinansowania z budżetu LSR. Potrzebne dane zostały zebrane w poniższej tabeli
Każdy z obranych w LSR wskaźników spełnia wymóg mierzalności i weryfikalności, a ich planowane wartości różnią się w zależności od interwencji. Pierwszy z celów, tj. Zapewnienie atrakcyjnej oferty wypoczynkowej, zakłada, że 20 tys. osób z obszarów wiejskich będzie miała lepszy dostęp do usług i infrastruktury dzięki wsparciu z WPR (R.41 Łączenie obszarów wiejskich), a także zostanie utworzonych tamże 5 miejsc pracy (R.37 Wzrost gospodarczy i zatrudnienie na obszarach wiejskich). Natomiast Poprawa rozpoznawalności oferty wypoczynkowej, stanowiąca drugi z obranych w naszej Strategii celów, dąży do tego, by 600 osób będzie mogło skorzystać z doradztwa, szkoleń, wymiany wiedzy lub wziąć udział w grupach operacyjnych europejskiego partnerstwa innowacyjnego (EPI) wspieranych w ramach WPR, by zwiększyć zrównoważoną efektywność gospodarczą, społeczną, środowiskową, klimatyczną i w zakresie gospodarowania zasobami. Naszym zamiarem w ramach tej interwencji jest sprawienie, że 60 tys. osób z obszarów wiejskich będzie mogło korzystać z lepszego dostępu do usług i infrastruktury dzięki wsparciu z budżetu LSR.
Omówione w niniejszym artykule zagadnienia są niewielkim ułamkiem całości, dlatego zachęcamy do samodzielnej lektury Lokalnej Strategii Rozwoju Nyskiego Księstwa Jezior i Gór na lata 2023-2027, która jest dostępna w wersji elektronicznej na stronie: www.ksiestwo.nysa.pl.
W sprawie pytań NKJiG jest dostępne od poniedziałku do piątku w godzinach 7:30-15:30 pod numerem telefonu 774335599 lub adresem e-mail: biuro@ksiestwo.nysa.pl. Zachęcamy także do składania nam wizyt w biurze przy ul. Brackiej 7 w Nysie (wejście naprzeciwko Kościoła pw. św. Piotra i Pawła, obok Hufca, w budynku SP5) .
Źródło: Lokalna Strategia Rozwoju NKJiG na lata 2023-2027 (https://ksiestwo.nysa.pl/ps-wpr-strategia-lsr/).
