W obecnych czasach wiele programów aktywizacji zawodowej jest skierowanych głównie do osób, które ukończyły 50 lat. Jednocześnie obserwowany jest brak rozwiązań systemowych dla osób po 40. roku życia, które tracą pracę i mają trudności z jej ponownym znalezieniem. Dziś porozmawiamy o tym, jak na polskim rynku pracy przedstawia się sytuacja osób po czterdziestce oraz czego powinni oczekiwać przedstawiciele tej grupy wiekowej w najbliższych latach.
Co wiemy o sytuacji 40-latków na rynku pracy?
Przekroczenie czterdziestki postrzegane jest przez wiele osób jako kluczowy moment w życiu zawodowym. Często mówi się, że to ostatnia chwila na osiągnięcie solidnej pozycji zawodowej lub wręcz zrobienie kariery. Sporo osób podejmuje wtedy decyzję o zmianie pracy, mając świadomość, że to ostatni dzwonek na uporządkowanie swojego życia, zarówno zawodowego, jak i osobistego.
Dzisiaj, decydując się na zmianę pracy, 40-latki najczęściej stawiają na freelance, który z jednej strony pozwala zachować mobilność, z drugiej osiągnąć dość wysoki dochód. Taka forma pracy eliminuje też niebezpieczeństwo nie najlepszej atmosfery w miejscu pracy, presji wyników czy nieoczekiwanych zmian w firmie.
Dlaczego osoby po 40-tce decydują się na samodzielną działalność?
Zbliżające się 40 lat skłania do refleksji, ile tak naprawdę jesteśmy warci na rynku pracy. Zdając sobie sprawę ze spadku atrakcyjności zawodowej, 40-latkowie wolą działać z wyprzedzeniem i sami stają się swoimi szefami. Zdalne zlecenia pozwalają uniknąć dyskryminacji związanej z wiekiem, gdyż w takim modelu zatrudnienia liczą się przede wszystkim kompetencje i terminowość.
Niestety, nie wszyscy 40-latkowie mają takie możliwości. Wielu z nich, po utracie pracy zmaga się z brakiem perspektyw zawodowych. Bardzo często osoba posiadająca doświadczenie w sprzedaży czy pracy biurowej, mimo licznych wysyłanych CV, nie otrzymuje żadnych odpowiedzi od potencjalnych pracodawców. Bezskutecznie szukają pracy także młode matki, którym zatrudnienia odmawia się głównie ze względu na brak dyspozycyjności.
Jak urzędy pracy widzą sytuację osób 40+?
Niestety, urzędy pracy nie prowadzą statystyk dotyczących bezrobotnych 40-latków. Skupiają się głównie na młodszych bezrobotnych, do 30. roku życia lub na osobach powyżej 50. roku życia. To osoby 50+ są bohaterami analiz i raportów jako grupa zawodowa wymagająca wsparcia. Tymczasem osoby po 40-tce są dla systemu niewidoczne.
W opinii organizacji państwowych, osoby po 40. roku życia nie znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. A przecież znalezienie zatrudnienia na stanowiskach średniego i wyższego szczebla, pracownikom do 30 roku życia utrudnia brak doświadczenia, a osoby po 50-tce często padają ofiarą stereotypów. Tą lukę z powodzeniem mogliby wypełniać 40-latkowie.
Znaczenie doświadczenia i kompetencji na rynku pracy
Na szczęście nie wszystko wygląda tak ponuro. Coraz częściej pracodawcy doceniają wiedzę i doświadczenie starszych pracowników. Dowodem tego są programy mentorskie, w których młodszy pracownik ma starszego opiekuna. W niektórych jednak branżach, takich jak chociażby marketing, wciąż preferowane są osoby młodsze. Starsi wiekiem pracownicy są natomiast cenieni w zawodach rzemieślniczych. Tu przeczytaj więcej na temat rekrutacji i oprogramowania rekrutacyjnego marki CleverStaff.
Stereotypy i ich wpływ na zatrudnienie starszych pracowników
Pracodawcy często obawiają się, że starsi kandydaci nie będą pasować do młodego zespołu lub będą mniej dynamiczni. Preferowanie młodszych pracowników jest formą dyskryminacji ze względu na wiek, a to jest prawnie zakazane. Niemniej jednak praktyka pokazuje, że młodsi są dwukrotnie częściej zapraszani na rozmowy kwalifikacyjne, niż starsi kandydaci.
Co mogą zrobić osoby po czterdziestce, aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy?
Osoby po 40. roku życia często poszukują porad, jak znaleźć zatrudnienie. Jednym z atutów, które przemawiają na ich korzyść, jest dyspozycyjność, pod warunkiem oczywiście, że dzieci są już w miarę samodzielne. Rosnąca tendencja do późnego macierzyństwa sprawia jednak, że dyspozycyjność staje się kwestią problematyczną.
